Художник Изамутдин Ягьияевич Надиров -Дагъыстан маданиятыны ат къазангъан чалышывчусу. Ол Тёбен Къазанышдагъы маданият кьаланы ва инче саният школаны директору болуп узакъ йыллар ишледи. Гьали де шо школаны завучу.

         Изамутдин 1959-1960-нчы йыл ата юрту Тёбен Къазанышдагъы школаны битдирген. Дагьыстанда биринчи ачылгьан художественный училещеге тюше ва яхшы къыйматлар булан тамамлай.
       Живопись, рисунок, композиция, анатомия, выразительное искусство, начертательная гео¬метрия... Охув программа мунда Москвадагьы художественный институтну программасына гёре юрюле. Белгили художниклер М.А.Жамал, А.И.Марковская, И.Д.Большаков, В.А.Гегамян, Г.Тушишвили эсгерилген охув ожакъда огъар беш йылны ичинде сурат этивню терен сырларын ачмагъа кёмек эте. Шо саялы болма ярай, учили-щени биринчилей битдиргенлер Бютюнроссия, Бютюнсоюз выставкаларда ортакъчылыкъ этердей белгили художниклер болду. Изамутдин Надиров булан охугъан художниклер М.Шабанов - Россияны халкъ художниги, З.Рабаданов - Россияны ат къазангъан художниги, Ю.Магьамматов - Россияны ат къазангъан ху¬дожниги, Н.Бамматов - ДР-ни ат къазангъан художниги, оьзю И.Надиров-ДР-ни маданиятыны ат къазангъан чалышывчусу, .Магьамматов (Москва) - Дагъыстанны халкъ художниги, Г.Магьамматов - ДР-ни ат къазангъан художниги, З.Муртаев - ДР-ни ат къазан¬гъан художниги. К.Мурзабеков ва Ю.Магьамматов Да¬гъыстанны Художниклерини союзуну председателлери болуп ишледилер. Бу йыл Надировну 70 йыллыгьына байлавлу ачылгьан выставкада лап да гёрмекли ва маъна-лы 30-гьа ювукъ уллу асар гёрсетиле эди. Ол оьзюню чебер яратывчулугьуну аслам пайын Дагъыстанны табиатына, юртну алимлерине, шаирлерине, язывчуларына, композиторларына багъышлагьан. Ону «Тирменлик», «Юртда къыш», «Уьч кёпюр», «Къазанышны гёрюнюшю», «Атланавул» ва олай да башгъа табиатны суратлайгъан асарлары оьзтёрече этилгени гёрюнюп тура.
         Гьар асаргьа юрегини бир гесеги салынгъанлыгъы Надировну касбусуна бакъгьан якъдагъы сюювю, огьар берилгенлиги шагьатлыкъ эте.
       Ону асарлары булан таныш болгьан адам таза гьаваны, енгил учуп турагьан къушланы, яшыл отланы, чечекленген авлакъланы, язбашны янгуру-ну шат тавушун, лансыллайгъан акъ къарны сезе. Художникни ойларына ой къошагъан, чартлатагъан суву булангьы оьзенни тавушун эшите. Тавланы гёзеллигин, яшавну бир гесегин оьзю булан алып гелегенин гьис эте. Гьар художник яратгьан янгы сурат огъар аявлу, ол ондан сююне, неге тюпол, гьар суратны этген гёрюнюшде, ондагьы гьар таш, гьар уьлкю, авлакъ-дагьы сокъмакълар, терекдеги къуш уялар эсде къала. Шо саялы буса ярай табиатгьа художникни сюювюню артыву да ва юрекни къуванчы да.
       Изамутдин оьзюню ойларыны учуву булан, фантазиясын къошуп, ону бай этип, дагъыдандагьы суратны гёзеллигин гёрсетмеге къаст эте ва мурадына етмеге де бажара. «Табиат бек назик, гёзелликни аягьыз! Ондан леззет алыгьыз, яшав бизге бир керен бериле. Биз дюньядан гетсек де, яшав гетмей. Художник: «Шо - яшавну маънасы ва оьр сынаву», - деп айтмагьа сюегенин выставкада гёрсетилеген суратларда да бизге исбат этип тура. Изамутдин Ягьияевич миллетни ругь байлыгьы, атолусу, Дагъыстангьа ва Шимали Кавказгъа белгили Абусупиян Акаевни - уллу устазыбызны сыйлы пайхаммарлагъа хае келпетин пагьмулу кюйде яратгьан. Шо келпетге къаравчу яшавну тынчын, къыйынын гёрген, ямаиланы ялгъан ялаябывларыны натижасында йыракъ Сибирлеге йиберилип ёкъ болуп къалгъан Абусупиянны гёз алдыбызгъа гелтирмеге бола. Акаевни ойлу къаравун, ювашхасиятын, пасигь-дилбар насигьатын, къатты низамлы, денгизлердей терен билимин, халкъ учун чалышгьан, миллетине къаны-жаны булан берилген адамны гьис этебиз.

Ону яшёрюмлеге насигьат береген:
Пайдасыз бош заман гетмесин вере,
Билмейгенинг артдыр пагьмунга гёре.
Алтындан сыйлы, бил, гьар сагьатынгны
Бир сагьатынг гетсе пайдасыз ёлгъа,
Минг алтын берсенг де гелмежек къолгьа,-деген сатырлары суратгьа къарагьанда къула-гьынга чалына.

      Къумукъну машгъур шаири, абур-сый булан эсге алагъан Йырчы Къазакъны, Темирболат Бийболатовну, Жалалутдин Къоркъмасовну, ком¬позитор Шамил Ханмурзаевни, шаир Абдулмежит Межитовну ва оьзюню атасы Ягьия Надировну суратлары оьр усталыкъ булан этилген. Озокъда, шолай адамланы келпетинустакюйде яратагъан художник шолайлагьа ошамай, кимге ошасын. Гертилей де, Изамутдин Надиров асил къылыкълы, агьалыкъ хасияты булангъы улан. Изамутдин этген ААкаевни ваМ.М.Мавраевни суратлары Магьачкъалада Р.Гьамзатовну атындагьы китапхананы залында илинген ва олай да, «Дагъыстанны художниклери» деген 2006-нчы йыл чыкъгъан китапгъа ону бир нече сураты гирген. Пагьмулу художник Изамутдин Ягьияевичге биз, ону къурдашлары, 70 йыллыгьы булан къут-лап, гележекде узакъ оьмюр, савлукъ ва яшавда парахатлыкь ёрайбыз.

Н.БАММАТОВ, Къумукъ театрны баш художниги,
Дагъыстан Республиканы инче саниятыны ат къазангъан художниги.